Het ontwikkelen, inrichten en behouden van een goed geordende, aantrekkelijke en veilige leefomgeving voor inwoners, bedrijven en toeristen, waarbij we rekening houden met duurzaamheid, klimaatadaptatie, vergrijzing, vereenzaming, toegankelijkheid, (langer) zelfstandig wonen en biodiversiteit.

We gaan van ‘maatpak naar een confectiepak’. Aan de voorkant bepalen we samen het kader. Integraal en samen met inwoners. Alle interne en externe projecten worden binnen dit kader uitgevoerd. De kosten voor begeleiding van initiatieven worden verhaald op de initiatiefnemers.

1.   Pas op de plaats bestemmingsplannen / omgevingsplannen

In 2020 zijn alle bestemmingsplannen in de gemeente digitaal beschikbaar en voldoen aan de huidige wetgeving. Daarna wordt er in principe geen algemeen bestemmingsplan meer gemaakt voordat de Omgevingswet in werking treedt.

Maatregelen:
Per 1 januari 2029 moet de gemeente een gebiedsdekkend Omgevingsplan hebben. Om dat te realiseren starten daar we eind 2022. Daardoor kan het budget de eerste jaren grotendeels vrij vallen.
De medewerkers krijgen daardoor de eerste jaren tijd voor het implementeren van de Omgevingswet en het opstellen van een omgevingsvisie, naast de begeleiding van initiatieven.

2.   Implementatie Omgevingswet en Omgevingsvisie: beperkt en compact

Op 1 januari 2021 treedt de nieuwe Omgevingswet in werking. We kiezen er voor de implementatie calculerend uit te voeren. Dat wil zeggen dat we zorgen dat de basis op tijd op orde is. Bij het opstellen van de omgevingsvisie gebruiken we het bestaande ruimtelijke beleid als basis, we voegen alleen beleid toe op deelgebieden waar nu geen beleid of visie voor is.

U heeft gesteld heel graag in deze raadsperiode de omgevingsvisie vast te stellen. Door onderstaande maatregelen gaan we dat bereiken.

Maatregelen:
We stellen de omgevingsvisie op door het samenvoegen van het huidige deelbeleid van de gemeente tot een overkoepelende visie. We maken de omgevingsvisie zo toegankelijk en compact mogelijk. We doen één verbeterslag door het schrappen van tegenstrijdigheden en overbodige kaders. We voegen alleen beleid toe op deelgebieden waar nu geen beleid of visie voor is. We passen een integrale benadering toe waardoor afwegingen goed gemaakt kunnen worden. We stellen heldere en eenvoudige kaders en regels (zonder teveel uitzonderingen) op. 

Nieuw deelbeleid ontwikkelen we samen met inwoners, bedrijven en organisaties. Wanneer we ons verder echt beperken, verwachten we binnen de financiële middelen en tijd een omgevingsvisie te kunnen opstellen. We stellen dit (deel)beleid samen met u op/ vast.

Verder maken we het budget voor de implementatie van de Omgevingswet incidenteel. Na de inwerkingtreding van de wet en als de omgevingsvisie is vastgesteld, is dit budget niet meer nodig.

3.   Omgevingsplan

In de omgevingsplannen worden de kaders, regels en bestemmingen opgenomen die gelden voor ruimtelijke ontwikkelingen of initiatieven in de fysieke leefomgeving. Net als voor de omgevingsvisie zijn we er vrij in hoe ruim of beperkt we deze kaders maken.

Maatregelen:
We stellen voor in de omgevingsplannen ruimere kaders aan te houden en zaken op hoofdlijnen te regelen. Hiermee wordt meer vergunningsvrij en hoeft er minder van (onnodig) beperkende bestemmingen en regels te worden afgeweken. Inwoners of initiatiefnemers mogen meer zelf bepalen binnen de kaders die gesteld zijn.

Wat dit betekent voor de vergunningskosten en -opbrengsten wordt meegenomen in activiteit 6.

4.   Afwijken bestemmingsplan / omgevingsplan

Als een initiatiefnemer een initiatief heeft wat niet past in het huidige bestemmingsplan gaan we vaak (en soms ook veel) in overleg met die partij. Hierdoor ontstaat maatwerk en meestal een acceptabel plan.

Maatregelen:
We stellen voor om bij een commerciële ontwikkeling één startgesprek te voeren en bij alle vervolggesprekken de ambtelijke uren in rekening te brengen. Vooraf wordt duidelijk gemaakt wat de initiatiefnemer daarvoor van ons krijgt.

We doen dit niet direct met het doel om veel geld binnen te halen, maar om een bepaalde ‘drempel’ op te werpen, waardoor er minder snel een beroep gedaan wordt op de ambtelijke organisatie. In de nieuwe situatie zal een initiatiefnemer eerder goed nadenken over zijn vraag en wensen.

Bij ruimtelijke bewonersinitiatieven stellen we voor onze huidige werkwijze te handhaven, waarbij we het initiatief met ambtelijke uren faciliteren.

5.   Milieuleges invoeren

De Omgevingsdienst Regio Arnhem (ODRA) regelt voor de gemeente Renkum de vergunning-verlening, toezicht en handhaving op milieu- en bouwgerelateerde zaken. De kosten voor de ODRA bedragen € 1,3 miljoen per jaar, waarvan € 1 miljoen voor bouwen en € 300.000 voor milieu. Daar tegenover staat ongeveer € 525.000 aan leges. We zijn als gemeente wettelijk verplicht om milieutaken via de omgevingsdienst te organiseren, voor bouwen geldt deze wettelijke verplichting niet.
Een flinke kostenverlaging blijkt op korte termijn moeilijk te realiseren omdat (financiële) af-spraken met de ODRA gebaseerd zijn op een overlegstructuur waarin elf partners deelnemen en huidige afspraken voor langere termijn zijn vastgelegd. Mogelijke kostenverlagingen moeten in dit verband worden afgestemd.

Momenteel ontvangt de gemeente voor vergunningaanvragen met betrekking tot milieu geen leges.

Maatregelen:
De invoering van de Omgevingswet (in 2021) biedt de mogelijkheden om milieuleges te gaan innen. We stellen voor direct na invoering van de Omgevingswet kostendekkende milieuleges te innen. Dit is kostenverhogend voor bedrijven.

6.   Kostendekkende bouwleges

Voor de activiteit bouwen mogen kostendekkende leges worden gevraagd. Het is echter al een aantal jaar geleden voor het laatst uitgezocht of de kosten en de baten nog met elkaar in overeenstemming zijn.

Maatregelen:
We stellen voor een brede verkenning uit te voeren naar de kosten en opbrengsten van alle vergunningsplichtige activiteiten, liefst samen met onze ODRA-partners.
De leges zijn bepaald als gemiddelde over alle vergunningen. Er wordt relatief veel tijd besteed aan kleine plannen met lage leges. Door meer daarvan vergunningsvrij te maken (zie ook activiteit 3 en 7) is daarvoor minder tijd nodig en kan meer tijd besteed worden aan plannen die wel kostendekkend zijn.

7.   Handhaving en toezicht omgevingsvergunningen (ODRA)

De ODRA regelt voor ons de toezicht en handhaving op milieu- en bouwgerelateerde zaken.

Maatregelen:
We stellen voor om minder strenge kaders rond handhaving te hanteren en open te staan voor nieuwe vormen van toezicht. Er is op korte termijn op het gebied van handhaving en toezicht enige ruimte voor kostenverlaging. Handhaving kan efficiënter (ook wat betreft kosten) worden ingericht, bijvoorbeeld door waar mogelijk nieuwe manieren van toezicht toe te passen. Momenteel is de ODRA bezig met het effectiever maken van haar handhaving als onderdeel van het project Actualisering Milieutoezicht.
We zullen daarbij goed monitoren of het stellen van minder kaders (in omgevingsplannen) leidt tot meer toezicht en handhaving.

8.   Uitvoering Visie Landgoederen stopzetten

We stellen voor om de activiteiten voor het Landschapsbasisplan niet te wijzigen. Dit betekent dat we projecten in het kader hiervan blijven uitvoeren en initiatieven van inwoners op dit vlak blijven faciliteren. Er zijn veel vrijwilligers bij deze projecten betrokken.

Maatregelen:
Wel stellen we voor om het budget voor het uitvoeren van de Visie Landgoederen vanaf 2021 te laten vrijvallen.

Hierdoor is er geen budget beschikbaar voor het faciliteren en stimuleren van initiatieven van derden die uitvoering willen geven aan de Visie Landgoederen. Voor het uitvoering geven aan deze visie voor onze eigen terreinen was al geen budget voorzien.

9.   Project herstructurering bedrijventerreinen stopzetten

Het project herstructurering bedrijventerreinen is in 2014 gestart en zou vier jaar duren. Zowel de gemeente als de provincie heeft € 2 miljoen opzij gezet hiervoor. In vier jaar tijd is een aantal deelprojecten uitgevoerd op onder andere de bedrijventerreinen Schaapsdrift en Cardanuslaan. De deelprojecten voor deze bedrijventerreinen zijn gereed en alleen voor het deelproject gevelverbetering kan nog tot oktober 2019 een subsidie aangevraagd worden. De deelprojecten voor de bedrijventerreinen Klingelbeekseweg en Veentjesbrug zijn nog niet gerealiseerd. De subsidie van de Provincie geldt tot maart 2020.

Maatregelen:
We stellen voor een omgevingsvisie op te stellen voor de Klingelbeekseweg. Samen met alle betrokkenen en afgestemd op de ontwikkelingen op de Hes en in de Rosandepolder. Daarnaast willen we met de provincie in gesprek gaan om hun resterende bijdrage in te zetten voor de HES West. Voor onze bijdrage aan de omgevingsvisie stellen we voor € 150.000 uit de eind 2019/2020 te verwachten meeropbrengst van de grondexploitatie in te zetten.
Hierdoor kan de gemeentelijke reserve voor de herstructurering van de bedrijventerreinen in 2020 in zijn geheel vrijvallen.

10.   Inrichting openbare ruimte conform PvE (materialen en areaal)

Op dit moment hanteren we een Programma van Eisen openbare ruimte (PvE), waarin alle materialen en andere inrichtingseisen zijn vastgelegd. We wijken echter vaak hiervan af doordat we in projecten toch maatwerk toepassen. Deze afwijkingen moeten allemaal apart beoordeeld en gehandhaafd worden. Als deze specifieke materialen stuk of oud zijn, moeten ze apart worden besteld (wat duurder is).

Bij ruimtelijke inrichtingen wordt niet of beperkt rekening gehouden met de toename van het areaal openbare ruimte. Deze wordt toegevoegd, zonder dat de (financiële) consequenties daarvan voor beheer en onderhoud in beeld zijn gebracht.

Maatregelen:

• Bij de inrichting van de (door de gemeente te onderhouden) openbare ruimte houden we strikt aan de vastgestelde kaders, zoals verwoord in omgevingsvisie en het PvE. We gaan minder tot geen maatwerk toepassen.
• Bij nieuwe uitbreidingen streven we naar zo min mogelijk toename van het areaal openbare ruimte. In ieder geval moet bij de start van het project al inzichtelijk worden gemaakt welke (financiële) consequenties de uitbreiding heeft. Bij nieuwe projecten vragen we ons af of het areaal wel gemeentelijk eigendom moet worden/ blijven. Als er toch areaal bijkomt wordt het beheerbudget opgehoogd.
• Als het gemeentelijk eigendom wordt of blijft, dan dient het PvE strikt toegepast te worden. Afwijkingen hierop worden niet toegestaan.

Totaaloverzicht (meerjarige) besparing cluster