We stimuleren inwoners om met behulp van hun eigen netwerk zo zelfstandig mogelijk te participeren in de samenleving. Wanneer dit niet lukt zorgen we dat er (tijdelijk) voorzieningen beschikbaar zijn.

1.   Verlaging persoons-gebonden budget (PGB) Wmo

Een pgb is de wijze waarop we als gemeente middelen beschikbaar stellen voor onze inwoners op basis waarvan zij een maatwerkvoorziening wmo kunnen inzetten. Met deze vorm van dienstverlening maken we het mogelijk dat de inwoner eigen regie kan voeren over de geboden hulp, omdat hij/zij zelf een overeenkomst sluit met de betreffende (niet-professionele) zorgverlener. De tariefstelling van de ondersteuning op basis waarvan het persoonsgebonden wordt berekend, is nu als volgt:

• Voor professionele ondersteuning wordt gerekend met een getrimd gemiddelde.
• Voor niet-professionele ondersteuning wordt gerekend met een tarief van 80% van het getrimde gemiddelde voor professionele ondersteuning.

Maatregelen:
Aanpassing tariefstelling:

• Voor professionele ondersteuning: Bijstellen van het tarief naar 80% van het getrimde gemiddelde van hetgeen contractueel aan zorg in natura is ingekocht. Om het juridische risico af te hechten en de mogelijkheid open te houden om in bepaalde situaties hoger dan 80% van het getrimde gemiddelde toe te staan, kan hier 'in beginsel' aan worden toegevoegd.
• Wij hanteren voor niet-professionals (bijvoorbeeld een vader die de zorg voor zijn kind met een hulpvraag op zich neemt) momenteel een pgb-tarief van 80% van het professionele tarief; € 36 per uur. Ter vergelijking: in de gemeente Ede krijgen niet-professionals standaard € 20 per uur ongeacht het soort hulp en in de gemeente Tiel is dat € 11 per uur (minimumloon). Het is niet wenselijk wanneer inwoners € 45.000 op jaarbasis via pgb’s kunnen verdienen. Daarom gaan we € 20 hanteren als uurtarief, een tarief dat in veel gemeenten al geldt, gebaseerd op voormalige Awbz-wetgeving. Verschuiving naar zorg in natura in grote omvang is niet aannemelijk blijkt op basis van ervaringen van andere gemeenten.

2.   Beschermd wonen en maatschappelijke opvang LVB

We bieden inwoners met een licht verstandelijke beperking (LVB) die niet langer zelfstandig (thuis) kunnen blijven wonen, een beschermde woon- en ondersteuningsvoorziening. De insteek is gericht op het inzetten van een zo tijdelijk mogelijke ondersteuning, waarbij door middel van casusregie gericht kan worden afgeschaald.

Maatregel:
Op dit moment dragen we zelf de verantwoordelijk voor beschermd wonen LVB. Vanaf 2021 dragen wij ook de verantwoordelijkheid voor beschermd wonen en maatschappelijke opvang. De middelen hiervoor gaan nu naar de centrumgemeente (Arnhem) en vanaf 2021 krijgen we deze rechtstreeks. We moeten er rekening mee houden dat we met de objectieve verdeling van de middelen per 2021 er fors op achteruit gaan. Dit vraagt het hebben van voldoende inhoudelijke kennis, samenwerking met de regio en casusregie om door te pakken in tijdig afschalen en überhaupt afbouwen van intramurale settingen.

3.   Inzet algemene voorzieningen: Renkum voor Elkaar

Door in te zetten op het preventieve veld via algemene voorzieningen kan een beroep op dure maatwerkvoorzieningen worden voorkomen. We richten ons hierbij op de inwoners die een belemmering ondervinden bij het meedoen in de samenleving, maar ook op inwoners die zich kunnen inzetten om anderen te helpen als vrijwilliger of mantelzorger, of als buurtgenoot.

We hebben Renkum voor Elkaar de opdracht gegeven binnen onze gemeente de algemene voorzieningen vorm te geven. De algemene opdracht hierbij is: het versterken van zelfregie, zelfredzaamheid en onderlinge verbondenheid van inwoners. Renkum voor Elkaar is geen zelfstandige organisatie of juridische entiteit, maar een netwerkorganisatie.

Maatregel:
In samenwerking met Renkum voor Elkaar ontwikkelen we de netwerkorganisatie met de gemeente als regievoerder en financierder tot een samenwerkingsverband dat (nog) beter en meer inwoners ondersteunt en activeert. We doen dit binnen het huidig financieel kader. De marge op de contracten van € 145.000 op het totale budget van € 1.052.000 boeken we in als besparing. We zijn met Renkum voor Elkaar in gesprek om via algemene voorzieningen duur maatwerk te beperken. Dit vereist verdere doordenking en ontwikkeling tweede helft 2019. We zien hierin (pas dan) mogelijkheden wanneer er garanties zijn dat investeren in algemeen, dubbel rendeert in beperking maatwerk.

4.   Maatwerkvoorzieningen

• Begeleiding: In begeleiding gaat € 2,7 miljoen om, waarvan € 1,6 miljoen voor ambulante begeleiding. Dit is verdeeld over 9.300 uren reguliere begeleiding en 16.300 uren specialistische begeleiding. Het uurtarief voor reguliere begeleiding bedraagt € 47,40 per uur en voor specialistische begeleiding € 74,40 per uur.

• Ondersteuning thuis: Hier gaat € 2,5 miljoen in om. Gewerkt wordt overeenkomstig de ruime richtlijnen van het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ).

• Hulpmiddelen/ woonvoorzieningen/ individuele vervoersvoorzieningen: Inclusief onderhoud gaat het om € 1.044.000. Sinds de eigen bijdrage per 1 januari 2019 is verlaagd, is het vanuit financiële overwegingen voordeliger om hulpmiddelen via de WMO aan te vragen.

• Collectief vervoer: Sinds 1 januari 2019 is het kilometerbudget ingezet. Strakkere richtlijnen met betrekking tot collectief vervoer (minimaal aantal kilometers per maand/ gebruik meer dan één keer per week) kunnen ervoor zorgen dat er minder ritten worden geboekt.

• Algemeen/ werkwijze: Op dit moment nemen consulenten contact op met inwoners tegen de tijd dat een indicatie gaat verlopen. Dit gaat in tegen de gedachte van zoveel mogelijk eigen regie voeren.

Maatregelen:

• Begeleiding: Van begeleiding specialistisch (tarief € 74,40 per uur) naar begeleiding regulier (tarief € 47,40 per uur).

• Ondersteuning thuis: We laten ruime richtlijnen van het CIZ los en kijken naar de specifieke huishoudelijke activiteiten. Daardoor zal het aantal in te zetten uren met 2% dalen.

• Hulpmiddelen/ woonvoorzieningen/ individuele vervoersvoorzieningen: We beschrijven in de verordening dat algemeen gebruikelijke voorzieningen buiten het maatwerk vallen. Hierdoor neemt het aantal aanvragen voor rollators, elektrische fietsen, douchekrukken, drempelhulpen, mengkranen met hendel, beugels, verhoogde toiletten etc. af. We onderzoeken of besparing mogelijk is door het opzetten van een scootmobiel pool als algemene voorziening.

• Werkwijze: We geven de inwoner verantwoordelijkheid zich te melden tegen het einde van de indicatieperiode. WMO consulenten gaan kritischer indiceren.

5.   Activerend werk

Activerend werk is bedoeld voor alle inwoners vanaf ongeveer 18 jaar tot de pensioengerechtigde leeftijd die (nog) geen kansen hebben op de arbeidsmarkt, maar zich wel willen ontwikkelen en een bijdrage willen leveren aan de samenleving.

Maatregel:
In plaats van dagbesteding, activerend werk. We bezoeken inwoners met indicatie dagbesteding en gaan samen met hen op zoek naar activerend werk. De totale besparing van het overzetten van dagbesteding naar activerend werk is maximaal € 75.000. Hiervan zal naar verwachting 70% gerealiseerd worden.

6.   Ondersteuning mantelzorgers en vrijwilligers

We hebben een verantwoordelijkheid om mantelzorgers te ondersteunen, maar zoeken naar de wijze dit optimaal te doen. We zien dit als een taak die uitstekend elders belegd kan worden.

Maatregel:
We onderzoeken of ondersteuning van mantelzorgers overgedragen kan worden aan Renkum voor Elkaar nu deze partij dichtbij mantelzorgers staat. We stellen hiervoor € 40.000 beschikbaar.

7.   Sociale raadslieden / rechtswinkel / administratieve ondersteuning door Humanitas

De rechtswinkel Renkum biedt hulp aan onze inwoners ongeacht hun leeftijd, tenzij men elders terecht kan. Een belangrijk deel van hen wordt door of via onze gemeente verwezen. De hulp beslaat uit juridisch, fiscaal, schuldhulp en administratief. Ook subsidiëren we Humanitas voor het op orde brengen van de administratie van inwoners. Daarnaast is er in Arnhem ook een juridisch loket, gefinancierd vanuit landelijke middelen.

Maatregelen:
We stoppen de subsidie aan Humanitas nu sprake is van overlap met de werkzaamheden van de Rechtswinkel. De Rechtswinkel biedt net als Humanitas ook administratieve ondersteuning en bereikt met haar dienstverlening ca. 350 inwoners, waar Humanitas ca. 40 inwoners bereikt. De Rechtswinkel krijgt € 12.000 aan subsidie per jaar en Humanitas ontvangt € 7.000. De Rechtswinkel zal in staat blijken de gevraagde ondersteuning te bieden binnen de huidige subsidie omdat juridische vragen doorgezet worden naar het juridisch loket in Arnhem.

8.   Meerkostenregeling uitvoeren

De meerkostenregeling is een compensatieregeling voor extra ziektekosten voor chronisch zieken en gehandicapten. De regeling vormt echter geen afdoende maatwerkvoorziening ter compensatie van deze meerkosten.

Maatregel:
We schaffen de meerkostenregeling af. Het abonnementstarief heeft ervoor gezorgd dat inwoners betreffende hun eigen bijdrage op WMO-ondersteuning fors tegemoet worden gekomen. Er wordt geen inkomens- en vermogensafhankelijke eigen bijdrage meer opgelegd, maar er wordt een vast bedrag per maand gehanteerd ongeacht de hoeveelheid ondersteuning.

9.   Onafhankelijke cliëntondersteuning

Het college is verplicht kosteloos cliëntondersteuning beschikbaar te stellen voor inwoners en hun mantelzorgers. We hebben de onafhankelijke cliëntondersteuning door middel van een subsidie belegd bij MEE Gelderse Poort.

Maatregel:
We brengen onafhankelijke cliëntondersteuning terug naar de kern, namelijk tot de onderdelen uit expertisecentrum voor bovenlokale taken m.b.t. de specifieke expertise van MEE Gelderse Poort. De lokale cliëntondersteuning vanuit specifieke expertise van MEE Gelderse Poort kan dan worden teruggebracht naar in beginsel een vierde van de huidige ureninzet.

MEE Gelderse Poort bereikt wel een deel van de inwoners met een beperking, maar veel inwoners weten niet van het bestaan af. En als ze dat al wel weten, dan weten ze dan niet hoe ze MEE Gelderse Poort kunnen inzetten. Daarnaast is er sprake van een overlap met Renkum voor Elkaar en met organisaties als de rechtswinkel. Ook ondersteunen inwoners elkaar waardoor er geen beroep op onafhankelijke cliëntondersteuning wordt gedaan.

10.   Right to Challenge

Right to Challenge gaat om het recht van inwoners om aan te geven dat ze bestaande publieke taken of lokale voorzieningen willen overnemen van de overheid.

Maatregel:
Voor Right to Challenge is in de begroting structureel € 50.000 opgenomen en we stellen voor dit bedrag in 2020 structureel te laten vrijvallen. Right to Challenge is tot nu toe binnen het sociaal domein onvoldoende uit de verf gekomen. We bereiken met deze activiteit niet de kwetsbare inwoners die iets/ iemand nodig hebben om mee te kunnen doen in de samenleving.

11.   Innovatiemiddelen

We stellen innovatiemiddelen beschikbaar voor innovatie met betrekking tot jeugd en WMO voor een bedrag van € 200.000. Het gaat hier om middelen voor het innoveren van de huidige producten tot vernieuwende ondersteuningsproducten door zorgaanbieders.

Maatregel:
We stoppen nu, na enkele jaren, met het beschikbaar stellen van innovatiemiddelen. Aanbieders hebben met de middelen innovaties ingezet. Nu kunnen deze middelen, zoals in veel gemeenten gebeurt, vervallen.

Totaaloverzicht (meerjarige) besparing cluster